Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã quan tâm đầu tư nhiều chương trình, dự án cho người dân, đặc biệt là chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo nhanh bền vững và các chính sách đầu tư, hỗ trợ cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Nhờ đó, nhiều hộ đồng bào DTTS đã vươn lên thoát nghèo, phát triển kinh tế bền vững đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của địa phương.
Theo số liệu báo cáo đến năm 2024, huyện Lạc Dương có gần 33.000 người, trong đó đồng bào DTTS có khoảng 22.000 người, thuộc 19 thành phần DTTS sinh sống đan xen tại 6/6 xã, thị trấn, chiếm 66,55% dân số. Đồng bào DTTS của huyện chủ yếu là dân tộc K'Ho với trên 21.700 người, chiếm 98,9% người DTTS toàn huyện.
Trong những năm qua, từ sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp cùng với việc thực hiện có hiệu quả công tác dân tộc, chính sách dân tộc, đã xuất hiện nhiều hộ gia đình đồng bào DTTS làm kinh tế giỏi, họ là những tấm gương năng động, dám nghĩ dám làm, có quy mô sản xuất lớn, tạo việc làm cho lao động tăng thu nhập và giúp đỡ các hộ nghèo, khó khăn về vốn, giống, kỹ thuật và vật tư... Tiêu biểu, đó là gương sáng, biết phát huy thế mạnh của đồng cỏ, để chăn nuôi gia súc phát triển kinh tế gia đình của các hộ nông dân gồm: Liêng Hót Ha Plu tại thôn Đạ Nghịt 1, xã Lát; Dơng Gur Ha Mang tại thôn 3, Dơng Gur Ha Lang và Lơ Mu Ha Hang cùng thôn 1, xã Đạ Sar. Họ đã mạnh dạn xóa bỏ tập quán thả rông gia súc, đầu tư xây dựng chuồng trại, hố ủ phân, chăn nuôi theo hướng tập trung, tạo sản phẩm hàng hóa cho thu nhập cao. Nguồn phân bón của gia súc được các gia đình tận dụng đầu tư chăm sóc cho hoa màu, cà phê, góp phần giảm chi phí sản xuất, giảm ô nhiễm môi trường do nguồn phế thải từ chăn nuôi đã được thu gom, xử lý.
Hộ gia đình ông Dơng Gur Ha Lang tại thôn 3, xã Đạ Sar xóa bỏ tập quán chăn nuôi thả rông đầu tư làm chuồng trại, bổ sung thức ăn cho đàn bò thịt
Hộ ông Liêng Hót Ha Plu tại thôn Đạ Nghịt 1, xã Lát bổ sung thức ăn cho đàn bò vàng trong chuồng trại chăn nuôi của gia đình
Cũng làm giàu trên mảnh đất quê hương mình, nhưng với anh Liêng Jrang Ha Hoàng, sinh năm 1981, Trưởng thôn Đạ Nghịt xã Lát và đảng viên trẻ Kon Sơ K Liêm, sinh năm 1993, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Đạ Nhim thì lại rất táo bạo, nhạy bén trong sản xuất gắn với kinh doanh để làm chủ cuộc sống của mình. Từ sản xuất cà phê truyền thống, phụ thuộc vào thương lái, anh Ha Hoàng, Trưởng thôn Đạ Nghịt xã Lát đã tham gia dự án “Café - REDD” thay đổi quy trình canh tác, chuyển hướng sang sản xuất cà phê sạch, bền vững để nâng cao năng suất, chất lượng cà phê đồng thời mạnh dạn đầu tư máy móc, chế biến, xây dựng sản phẩm OCOP đạt tiêu chí 3 sao, đưa thương hiệu cà phê Arabica của buôn làng mình đến với thị trường trong và ngoài nước. Hiện anh Hoàng là chủ hộ kinh doanh sản xuất, chế biến cà phê sạch, mang tên “Chư Mui” và cũng là chủ quán cà phê khá nổi tiếng trên địa bàn xã Lát.
anh Liêng Jrang Ha Hoàng giới thiệu sản phẩm OCOP 3 sao - cà phê “Chư Mui” của gia đình.
Riêng với đảng viên trẻ Kon Sơ K’ Liêm, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Đạ Nhim, năm nay 31 tuổi, phát huy tinh thần “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”, chị K’ Liêm đã mạnh dạn chuyển đổi cây trồng theo phương thức sản xuất hàng hóa, không độc canh một loại cây mà tập trung thâm canh trồng và chăm sóc nhiều loại cây như cà phê, dâu tây, đậu hà lan, rau các loại trên tổng diện tích đất canh tác 1,8 ha, mỗi năm đem lại nguồn thu nhập ổn định từ 300 đến 500 triệu đồng/1 ha rau, chưa kể nguồn thu từ cà phê.
Mô hình trồng rau, hoa, cây dược liệu Atiso mang lại thu nhập cao cho hộ gia đình ông Lơ Mu Ha Hang thôn 1 xã Đạ Sar
Đó còn là gương sáng của ông Lơ Mu Ha Hang thôn 1 xã Đa Sar mạnh dạn phá bỏ 2,25ha/4 ha cà phê kém năng suất của gia đình sang trồng hoa, dâu tây trong nhà kính, cây dược liệu Atiso và rau sạch, kết hợp chăn nuôi 22 con bò vàng địa phương, 10 con heo thịt, mỗi năm đạt tổng thu nhập cả tỷ đồng, không những đưa gia đình thoát khỏi đói nghèo mà còn vươn lên trở thành hộ khá giả.
Và còn rất nhiều tấm gương khác là người DTTS như nông dân Kră Jăn Wơr tạ tổ dân phố Đan Kia và ông Păng Ting Sin tại tổ dân phố Bon Đưng II, thị trấn Lạc Dương… làm giàu từ mô hình trồng hoa hồng, cho thu nhập mỗi năm hàng trăm triệu đồng. Những việc làm cụ thể, thiết thực đó của các hộ gia đình đồng bào DTTS đã cùng với các gia đình người Kinh ở địa phương làm thay đổi diện mạo làng, xóm, khu dân cư, tổ dân phố, làm phong phú thêm đời sống tinh thần của người dân, góp phần xây dựng nếp sống văn minh, lành mạnh, hướng tới sự phát triển của mỗi gia đình và của huyện Lạc Dương.
N.H