(LĐ online) - Xã Lát, huyện Lạc Dương có diện tích tự nhiên 21.713,5 ha, trong đó, diện tích có rừng là 18.544,6 ha, độ che phủ rất cao, đạt 84,9%. Xã có 678 hộ dân/3.166 nhân khẩu; trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) là 2.144 nhân khẩu, chiếm tỷ lệ 67,7% dân số trên toàn xã. Với 70% người dân trong xã sống bằng nghề nông nghiệp nên đến nay xã còn 45 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 6,8% và 140 hộ cận nghèo.
Cán bộ xã và lực lượng kiểm lâm, các hộ nhận khoán bàn bạc phương án tuần tra QLBVR
Theo báo cáo của UBND xã, hiện, trên địa bàn xã Lát có 11 đơn vị chủ rừng lớn nhỏ khác nhau, trong đó, có 3 đơn vị chủ rừng nhà nước là Ban Quản lý Rừng phòng hộ (QLRPH) Đa Nhim, Ban QLRPH Tà Nung và Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà. Ngoài ra, còn có 8 đơn vị chủ rừng ngoài nhà nước là các doanh nghiệp thuê đất, thuê rừng để triển khai dự án và quản lý, bảo vệ rừng.
Một trong những khó khăn lớn nhất trong công tác quản lý, bảo vệ rừng (QLBVR) ở xã Lát đó là tỷ lệ người DTTS gốc Tây Nguyên lớn nhưng đa phần cuộc sống còn phụ thuộc nhiều vào rừng, như lấy gỗ làm nhà, lấy gỗ làm chất đốt, khai thác lâm sản phụ... Thêm vào đó, hiện vẫn còn một số hộ dân sống rải rác trong rừng và ven rừng; một số hộ dân di cư tự do đến Tiểu khu 110… trong khi diện tích rừng của xã rất lớn, lực lượng QLBVR thì mỏng nên rất khó có thể kiểm soát triệt để tình trạng xâm hại tài nguyên rừng, cũng như các hành vi vi phạm trong lĩnh vực lâm nghiệp.
Tuy nhiên, Đảng ủy, UBND xã luôn xác định, công tác QLBVR là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là trách nhiệm và nhiệm vụ thường xuyên của cả hệ thống chính trị nên thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của Đảng ủy, UBND xã cùng sự phối hợp với Hạt Kiểm lâm huyện Lạc Dương, các đơn vị chủ rừng đã triển khai nhiều chương trình, mục tiêu kế hoạch để nâng cao hiệu quả công tác QLBVR, trong đó, công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức của người dân được đặt lên hàng đầu. Theo báo cáo của UBND xã, trong năm 2022, Hạt Kiểm lâm huyện Lạc Dương đã tiến hành tuyên truyền bằng xe lưu động, thường xuyên đi khắp các thôn, buôn, trong đó có địa bàn xã Lát để tuyên truyền, phổ biến kiến thức về QLBVR, PCCC rừng đến người dân. Qua công tác tuyên truyền, vận động tuân thủ pháp luật về quản lý, bảo vệ rừng, ý thức của người dân đã dần được nâng cao. Hầu hết người dân đều ý thức được việc phá rừng, khai thác rừng trái phép là vi phạm pháp luật nên tình trạng phá rừng, chặt cây làm nhà, lấy củi, săn bắt,... cũng đã giảm dần theo các năm.
Điều đáng ghi nhận nữa đó là người dân trong xã cũng tích cực tham gia vào công tác QLBVR. Toàn xã hiện có 627 hộ và 3 đơn vị nhận khoán QLBVR với tổng diện tích giao khoán là 16.792,38 ha. Trong đó, số hộ ở xã Lát nhận khoán trên diện tích rừng là 148 hộ/3.203,82 ha, còn lại là các hộ ở nơi giáp ranh với xã. Công tác giao khoán QLBVR có chi trả dịch vụ môi trường rừng đã giúp cho người dân có một nguồn thu nhập ổn định, cải thiện cuộc sống, góp phần xóa đói, giảm nghèo tại địa phương. Nguồn thu nhập từ tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng ngày càng tăng cũng đã và đang góp phần nâng cao ý thức, trách nhiệm của lực lượng nhận khoán trong công QLBVR. Tuy nhiên, hiện vẫn còn một số hộ dân còn coi việc giao khoán QLBVR như là một hình thức hỗ trợ của Nhà nước nên vẫn chưa thật sự nghiêm túc thực hiện các cam kết trong hợp đồng giao khoán, việc thực hiện tuần tra, tố giác các đối tượng vi phạm Luật Lâm nghiệp còn hạn chế.
Ngoài ra, Ban Lâm nghiệp xã những năm gần đây luôn chủ động phối kết hợp tốt với các đơn vị chủ rừng, kiểm lâm địa bàn và các doanh nghiệp thuê rừng, thường xuyên tuần tra, kiểm tra rừng trên các lâm phần quản lý, xử lý các vụ vi phạm theo đúng quy định của pháp luật. Ban Lâm nghiệp xã cũng luôn phối hợp tốt với Đội 12 của huyện Lạc Dương trong việc truy quét, ngăn chặn các hành vi xâm hại tài nguyên rừng. Thống kê của UBND xã, năm 2022, số vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp chỉ xảy ra 6 vụ, diện tích bị tác động 7.274 m2, khối lượng lâm sản thiệt hại là 39,465 m3. So với cùng kỳ năm 2021 thì số vụ vi phạm giảm. Xã cũng xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để răn đe và làm gương cho bà con Nhân dân. Theo đó, đã xử lý hành chính 6 vụ, ban hành 6 quyết định xử phạt hành chính với số tiền 86,8 triệu đồng. 6 tháng đầu năm nay, toàn xã xảy ra 3 vụ vi phạm, cả 3 vụ này đều phát hiện được đối tượng vi phạm, đạt tỷ lệ 100 %. Điều này cho thấy, công tác tuần tra, QLBVR đã mang lại hiệu quả. Trách nhiệm về công tác của UBND xã và các cán bộ, nhân viên, người dân cũng đã được nâng cao.
Có thể nói rằng, với sự quyết liệt của Đảng ủy xã, HĐND, UBND xã cùng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, của những người làm công tác QLBVR sự đồng thuận của Nhân dân, nên công tác QLBVR trên địa bàn xã Lát đã đạt được những kết quả đáng khích lệ. Đặc biệt, phải kể đến công tác phát hiện và xử lý nghiêm theo pháp luật các trường hợp vi phạm trong thời gian gần đây đã có tác dụng giáo dục, răn đe mạnh đối với các đối tượng, đồng thời, qua đó cũng giáo dục ý thức QLBVR trong Nhân dân.
NGUYỄN NGHĨA